VRA 2006, p. 334
2006-11-01
Redactie Verkeersrecht
Enquête Verkeersrecht over verkeer en verkeersveiligheid
VRA 2006, p. 334
Redactie Verkeersrecht
Deze enquête op de website van de ANWB liep van 13 juli t/m 3 september 2006. In totaal hebben 4489 personen de moeite genomen deze enquête in te vullen! (duur van de enquête ong. 10 minuten).
De enquête bestond uit multiple choice-vragen, aangevuld met open vragen. Zowel uit de grote hoeveelheid deelnemers als uit de vele antwoorden bij de open vragen kan worden geconcludeerd men zich over het algemeen sterk betrokken voelt bij onderwerpen als verkeersregels en verkeersveiligheid.
Het valt verder op dat bij de open vragen kritische opmerkingen zijn gegeven richting wegbeheerder, bijv. als het gaat om afstelling van verkeerslichten (niet geschikt voor lichtere voertuigen, afstelling bij laag verkeersaanbod), maar ook opmerkingen over 'onzinnige' snelheidsbeperkingen, bijvoorbeeld bij wegwerkzaamheden waar niet of niet meer wordt gewerkt. Ook verkeersdrempels en de niet-consequente voorrangsregeling op rotondes worden door veel mensen als hinderlijk ervaren.
De uitslag
1
Verkeersregels worden vaak overtreden. We zien dagelijks dat mensen te hard rijden, (met de fiets) door rood licht rijden of hun gordel niet om doen. Wat is voor u de belangrijkste reden om u toch aan de regels te houden? (Bij deze vraag kon men slechts één antwoord kiezen)
Het overgrote deel van de mensen houdt zich in het algemeen aan de verkeersregels omdat zij dat veiliger vinden (bijna 70%). Mogelijkheid twee werd slechts door 13% gekozen: regels zijn nu eenmaal regels. Velen maakten een onderscheid tussen 'zinvolle' en 'zinloze' regels. Ook vinden veel mensen dat zij een voorbeeldfunctie hebben, bijvoorbeeld tegenover kinderen en andere jonge verkeersdeelnemers.
pakkans: 2,1%; boetes: 10,2%; regels zijn regels: 12,8%; veiliger: 69,9%; anders: 4,4%.
Bij 'anders' kiezen velen voor een combinatie van veiligheid, pakkans en boetes.
Opmerkingen hierbij waren onder meer:
-
het is asociaal als je je niet aan de regels houdt;
-
als de regel echt zinvol is, zal ik mij daar aan houden. Zinloze regels zijn bijvoorbeeld snelheidsbeperkingen terwijl er helemaal geen werkzaamheden uitgevoerd worden; rode verkeerslichten op een volstrekt verlaten kruising midden in de nacht (zet ze dan op knipperen);
-
als je wilt dat je medeweggebruikers zich aan de regels houden, dan dien je dat zelf ook te doen. Bovendien heb je ook een voorbeeldfunctie voor je eigen kinderen en andere jongere verkeersdeelnemers;
-
regels zijn er niet voor niks, ze zijn er voor de veiligheid van jezelf en de anderen.
Opmerkelijk is dat het antwoord 'veiliger'(69,9%) niet een bepaalde leeftijdscategorie betreft. Wel gaven de 10 jeugdigen van de enquête (tot 19 jaar) nagenoeg uitsluitend aan zich vanwege de veiligheid aan de regels te houden.
2
Welke verkeersregel(s) overtreedt u wel eens?
Op deze open vraag heeft ruim 86% van de respondenten een openhartig en vaak uitgebreid antwoord gegeven. De overgrote meerderheid erkent soms te hard, door rood of oranje licht (veelal op de fiets) of zonder verlichting of gordel te rijden.
Een bloemlezing van de antwoorden:
-
soms rijd ik iets te hard. En heel af en toe net door donkeroranje maar over het algemeen houd ik mij aan de regels;
-
snelheidslimiet, maar nooit veel, het is meer een kwestie van even niet zo geconcentreerd rijden;
-
als fietser rijd ik regelmatig door rood;
-
als er niets aan komt, loop ik wel eens door rood in Amsterdam. Dit doe ik alleen als mijn kinderen er niet bij zijn of als er geen kinderen staan te wachten;
-
als ik op mijn fiets rijd dan valt het me op dat ik nooit voorrang van een auto krijg als ik van rechts kom. Als ik dan probeer door te rijden wordt er naar mij gescholden of ik niet kan uitkijken!!
-
borden die er nog onterecht staan; wegwerkzaamheden zijn gereed, maar de borden staan er nog;
-
de gewraakte 80 km-regel voor het rijden met de caravan;
-
eigenlijk overtreed ik geen regels, of het moet zo zijn dat ik een regel niet ken. Ik ben 56 jaar en zie steeds meer rare strepen op de weg verschijnen en geen borden meer. Als je dan je rijbewijs al hebt vanaf je 18e wordt het steeds moeilijker om alles te weten. Ik vind dat elke automobilist of elke verkeersdeelnemer eigenlijk bericht moet krijgen van wijzigingen in de wetgeving en regelgeving;
-
beetje kleven als iemand 60 rijdt waar hij 80 mag.
-
maximum snelheid (niet doorgeven aan Spee a.u.b., want dan gaat ie nog meer controleren);
-
met de fiets rechtsaf door rood. Dat dit niet altijd aangegeven staat, vind ik zeer storend. Met een beetje aandacht voor het overige verkeer moet het 'standaard' zijn om met de fiets rechtsaf door rood te gaan en hoeven er geen onderborden gemaakt te worden;
-
voorrang van fietsers en zebrapaden waar mensen willen oversteken. Soms kan je niet stoppen want de achterligger zit zowat in de kofferbak.
De meest voorkomende antwoorden (snelheidsovertreding, door rood licht rijden en gordel niet om) wijzen geen speciale leeftijdscategorie aan. De 65-jarigen doen wat snelheid betreft niet onder voor twintigers.
3
Waarom houdt u zich soms niet aan de verkeersregels? Hieronder volgen een aantal stellingen. Geef aan in hoeverre u het eens bent met de uitspraken.
Hierop antwoordden de meesten dat het wel eens per ongeluk verkeerd gaat. Maar ook erkende men wel eens bewust de regels te overtreden omdat men haast heeft.
Binnen de bebouwde kom
4
Bijna een derde van de verkeersdoden en meer dan de helft van de ziekenhuisgewonden valt op wegen binnen de bebouwde kom. Onderstaand enkele mogelijkheden om het verkeer binnen de bebouwde kom veiliger te maken. Welke vindt u acceptabel? U kunt meer dan één mogelijkheid aankruisen.
Het meest werd genoemd meer fietspaden (52,9%), meer rotondes (51,9%), en op de derde plaats strengere handhaving door de politie (48,5%). Het laagst scoorde meer kruisingen met verkeerslichten (12,8%).
19,9% koos voor anders. Opvallend hierbij is dat veel mensen voorkeur hebben voor andere snelheidsremmende maatregelen dan verkeersdrempels, bijv. plaatsing van bloembakken. Andere antwoorden waren onder meer: alle kruisingen standaard gelijkwaardig maken, roken tijdens het autorijden verbieden, telefoneren op de fiets verbieden, brommers en scooters terug op het fietspad, de boetes flink opschroeven, meer uniformiteit in de verschillende gemeentes, bijv. voor wat betreft rotondes, drempels en bebording.
5
Wat doet u nu al zelf om de verkeersveiligheid te verbeteren? U kunt meer dan één mogelijkheid aankruisen.
De mensen houden kennelijk vaak rekening met verkeersfouten van een ander (73%), letten extra op het richting aangeven (59,9%) en letten in de auto goed op de maximumsnelheid (53%). Gelukkig wilde bijna niemand kinderen verbieden om buiten te spelen (0,1%).
De overige antwoorden waren: niets: 0,6%; ik bel alleen maar handsfree in de auto: 35,8%; ik bel helemaal niet meer als bestuurder: 39,3%; ik gebruik vaker de fiets: 34,7%; ik stop op de fiets altijd voor rood: 42,4%; ik heb (mijn) kinderen goed op het verkeer voorbereid: 28,5%; ik stap 's avonds niet op de fiets zonder werkende verlichting: 51,2%; anders: 11,1%.
Bij 'anders' werd veelal aangegeven dat men defensief rijdt en anticipeert op gedrag van anderen. Met name kinderen zijn onvoorspelbaar. Zich goed aan de regels houden, geconcentreerd rijden en voldoende rust nemen, zijn ook aandachtspunten.
6
Welk vervoermiddel gebruikt u meestal binnen de bebouwde kom?
De geënquêteerden stappen voornamelijk op de fiets (51,4%) of in de auto (40,7%). Ook een combinatie van voertuigen en te voet komt veel voor. Veel mensen maken een onderscheid naar soort bezigheden, bijvoorbeeld fiets voor werk en auto voor boodschappen.
Bij 'anders' (5,2%) werd veelal aangegeven 'lopend' of een combinatie van voertuigen.
Kinderen in het verkeer
7
Jonge kinderen zijn relatief vaak slachtoffer in het verkeer. Hieronder volgt een aantal stellingen. Geef aan in hoeverre u het eens bent met de uitspraken.
De meeste mensen vinden het een taak van de ouders om kinderen verkeersinzicht bij te brengen. Pas op de vierde plaats komt het verkeersonderwijs op school. Wel vindt men dat automobilisten gedwongen moeten worden in een woonwijk of bij scholen langzamer te rijden, en men past het verkeersgedrag bewust aan wanneer er kinderen bij zijn. En gelukkig willen de meeste mensen een onwillig kind toch voor zijn eigen veiligheid in een kinderzitje zetten.
8
Heeft u zelf de zorg over kinderen (gehad)?
Ja: 71,8%; neen: 28,2%.
Autosnelwegen
9
Wat vindt u van de maximumsnelheid op snelwegen? Welke maximumsnelheid zou volgens u 's nachts moeten gelden op snelwegen?
Over het algemeen vindt men dat er ook 's nachts een maximumsnelheid moeten gelden, zowel vanwege de verkeersveiligheid als vanwege milieuoverlast en stank.
Gevraagd naar de gewenste hoogte van de maximumsnelheid op autosnelwegen 's nachts antwoordde men heel wisselend: tussen 50 km/u (0,05%) en het helemaal vrijgeven van de snelheid (1,7%). Gemiddeld werd er gepleit voor een snelheid die zo'n 20 km/u hoger ligt dan overdag, tussen de 120 en 140 km/u. Velen vinden overigens dat de maximumsnelheid ook overdag naar rond de 130 km/u zou moeten, in aansluiting op regels in de ons omringende landen.
Ook bij het antwoord op deze vraag is geen onderscheid geconstateerd tussen bepaalde leeftijden.
10
Wat vindt u van de 80 km-zones op snelwegen rond de grote steden? Hieronder volgt een aantal stellingen. Geef aan in hoeverre u het eens bent met de uitspraken.
Veel mensen vinden dat ze vertraging veroorzaken, en dat de overheid moet zorgen dat de auto's zo schoon en stil worden dat deze zones niet meer nodig zijn. Maar de meerderheid vindt de zones toch nuttig, en het milieuvoordeel belangrijker dan de langere reistijd.
Algemeen
11
Twee vragen voor de statistiek. Bent u een man/vrouw en wat is uw leeftijd?
Man: 66,32%; vrouw: 32,95%. De gemiddelde leeftijd van de geënquêteerden is 43,3 jaar.
12
Tot slot: Hebt u zelf nog suggesties of vragen over het onderwerp verkeer en verkeersveiligheid?
Op deze vraag hebben maar liefst 2060 mensen een antwoord gegeven. Dit heeft een scala aan informatie gegeven, waarvan hieronder maar een fractie genoemd wordt.
-
(brom)fietsers zouden er meer aan moeten denken dat ze zich niet zomaar voor auto's kunnen werpen (leuk in het donker zonder licht). Als ik zelf fiets, houd ik er wel rekening meer, maar het lijkt wel of anderen zoiets hebben van 'de automobilist is toch fout', maar wat heb je daaraan als je in het ziekenhuis of in een dichte kist ligt;
-
één politieagent die daadwerkelijk ingrijpt, heeft meer effect dan 100 verkeersvertragende maatregelen die irriteren;
-
de overheid dient veel strengere eisen aan auto's te stellen, met name het benzineverbruik;
-
de boetes zijn te laag (heeft nu een te weinig corrigerende werking op het gedrag van de verkeersdeelnemer) en de pakkans is te laag (in toenemende mate zie ik bestuurders in de auto (en op de fiets!) bellen met mobiel in de hand;
-
puntenrijbewijs invoeren;
-
in dichtbevolkte gebieden alleen elektrovoertuigen en fietsen toelaten;
-
openbaar vervoer goedkoper en beter maken. Betalen uit de algemene middelen kostendekkend, geen speerpunt;
-
thuiswerken promoten;
-
zeer zware straffen voor zonder rijbewijs rijden, in onverzekerde auto rijden, doorrijden na een ongeluk;
-
tijdens de spits met minimaal 2 personen in een personenauto.
Slotopmerking
Blijkens de antwoorden op de eerste vraag 'Wat is voor u de belangrijkste reden om u aan de regels te houden?' is dit voor bijna 70% van de mensen de veiligheid. Toch worden er in Nederland een groot aantal snelheidsovertredingen gemaakt (zie het artikel van Renckens elders in dit nummer). Blijkbaar mankeert er iets aan de perceptie van de relatie tussen het maximum snelheid-regiem en de verkeersveiligheid. Blijkens de enquête zijn er nogal wat mensen die 'per ongeluk' te hard rijden, maar het zou kunnen zijn dat veel verkeersdeelnemers menen zelf wel te kunnen uitmaken welke snelheid 'veilig' is. Op een vierstrooks weg binnen de bebouwde kom is het moeilijk om je aan de maximum snelheid van 50 km/uur te houden. Op deze wegen worden dan ook de meeste (al dan niet beboete) snelheidsovertredingen gemaakt.
Monique Dufais
ANWB Rechtshulp