Advies AG: opleggen alcoholslot blokkeert latere strafvervolging

Nadat aan een automobilist wegens rijden onder invloed een alcoholslotmaatregel is opgelegd, kan hij daarna niet ook nog voor het rijden onder invloed voor de strafrechter worden vervolgd. Advocaat-generaal (tevens redactielid van Verkeersrecht) Harteveld schaart zich in zijn conclusie achter deze beslissing van het hof Den Haag in een drietal zaken waarin een alcoholslot was opgelegd.
Het hof Den Haag besloot in drie uitspraken van 22 september 2014 dat het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk is als na oplegging van het alcoholslot de officier van justitie tot vervolging overgaat. Tegen die beslissingen heeft het Openbaar Ministerie cassatie ingesteld. In afwachting van de beslissing van de Hoge Raad op het cassatieberoep heeft het Openbaar Ministerie de lopende vervolgingen voor deze feiten opgeschort.
Het alcoholslot is een maatregel die in het bestuursrecht wordt opgelegd. Volgens de AG is deze maatregel vanwege de zwaarte ervan gelijk te stellen met een strafrechtelijke vervolging en dan geldt het beginsel dat iemand niet twee keer voor hetzelfde feit mag worden vervolgd (“ne bis in idem”). Bij oplegging van de alcoholslotmaatregel wordt het rijbewijs ongeldig verklaard en kan alleen worden gereden met een speciaal rijbewijs in een personenauto die is voorzien van het alcoholslot. Het CBR legt die maatregel o.a. op bij een door de politie geconstateerd rijden onder invloed met een promillage tussen de 1,3 en 1,8. Bij beginnende bestuurders is de ondergrens 1,0 promille. Het alcoholslotprogramma duurt tenminste twee jaar. De kosten van het alcoholslot komen voor eigen rekening en zijn voor de betrokkene hoog: ca. € 4.500. Bij het niet deelnemen aan het alcoholslotprogramma blijft het rijbewijs van de betrokkene voor tenminste vijf jaar ongeldig; dat is in twee van de drie i.c. beoordeelde zaken het geval.
Als het advies van de advocaat-generaal wordt gevolgd, dan is na oplegging van de verplichting deel te nemen aan het alcoholslotprogramma een latere strafvervolging voor hetzelfde feit uitgesloten. Datzelfde geldt voor de zaken waarin het rijbewijs voor de duur van vijf jaar ongeldig is verklaard, omdat iemand niet aan het programma van het alcoholslot deelneemt. Vervolging en veroordeling kan nog wel als er bijvoorbeeld tegelijkertijd een ander strafbaar feit is gepleegd, zoals het door schuld veroorzaken van een aanrijding met ernstige gevolgen.