Vergoeding van shockschade: een update

Mr. dr. R.J.P. Kottenhagen
Over de ontwikkelingen op het terrein van shockschade na het Vilt-arrest heeft de auteur al eerder in dit tijdschrift geschreven. De conclusie was dat de lagere rechtspraak na dit arrest – in het bijzonder waar het gaat om het confrontatievereiste – een diffuus beeld biedt: enkele instanties houden zich aan het vereiste in enge zin zoals geformuleerd door de Hoge Raad, andere instanties rekken het vereiste echter steeds verder op. Dit leidt tot rechtsongelijkheid en rechtsonzekerheid. Daarbij is opgemerkt dat idealiter als uitgangspunt zou moeten gelden dat de rechtspraak van de Hoge Raad moet worden gevolgd, juist om dit soort ontwikkelingen te voorkomen. Daartegenover kan worden gesteld dat afwijken op zijn plaats is wanneer daar goede argumenten voor zijn aan te voeren. En dat laatste blijkt het geval te zijn, zoals bijvoorbeeld blijkt uit in de klinische psychologie verricht onderzoek en uit rechtsvergelijking.
Thans, meer dan een jaar later, heeft de Hoge Raad nog niet de gelegenheid gehad om zich opnieuw over deze problematiek uit te spreken. Wel is in deze periode een aantal uitspraken gepubliceerd van lagere instanties. Deze uitspraken worden in dit artikel aan de orde gesteld. De auteur constateert dat er opnieuw een onderscheid kan worden gesignaleerd tussen uitspraken waarin het Vilt-arrest eng wordt uitgelegd en uitspraken waarin een ruimere uitleg wordt gevolgd. Vanwege dit onderscheid dringt zich de vergelijking met een loterij op en dat is, zo meent de auteur, binnen het recht een slechte zaak. Na deze bespreking staat de auteur kort stil bij de samenloop van shock- en affectieschade in verband met het wetsvoorstel zorg- en affectieschade. In dit wetsvoorstel wordt in het geheel geen aandacht besteed aan de samenloop tussen zorg- en affectieschade.
De auteur pleit ervoor dat in de rechtspraak weer een lijn wordt getrokken in de zin van een ruime uitleg van het confrontatievereiste. Daarnaast verdient het aanbeveling om nader onderzoek te verrichten naar de samenloop van affectie- en shockschade.