Ongelukkige samenloop van omstandigheden en een ongeval zit in een klein hoekje

Nicolien Verhoeks
Het Burgerlijk Wetboek bevat geen risicoaansprakelijkheidsregel voor de zogenoemde huis-tuin-en-keukenongevallen. In de praktijk lijkt steeds vaker de schuld en daarmee de financiële verantwoordelijkheid voor ongevallen gezocht te worden bij een ander, ondanks dat er geen contractuele relatie bestaat. Belangrijke beoordelingsfactoren voor onrechtmatig gedrag zijn de Kelderluikcritaria. Al ‘Kelderluikend’ lijkt men in de praktijk elke situatie onder de genoemde factoren te kunnen schuiven. Waar liggen de grenzen van aansprakelijkheid? Hoe gaan we om met gevaren? En hoe ver reikt de eigen verantwoordelijkheid van mensen?
Aangezien artikel 6:162 BW voor buitencontractuele relaties de grondslag is voor schadevergoeding, geeft de auteur een overzicht van de grondslag onrechtmatige daad en bespreekt zij de relevante jurisprudentie op dit vlak. Daarbij wordt met name gekeken naar ongevallen waarin het ongeschreven recht een rol speelt en waarbij de rechter tot de conclusie komt dat er geen aansprakelijkheid is, maar sprake is van een ongelukkige samenloop van omstandigheden.
Mensen kunnen door ongelukkige samenloop van omstandigheden letsel oplopen met nare gevolgen, maar voor de vraag of de schade kan worden afgewenteld op een ander, is nodig dat de ander aansprakelijk is voor deze situatie. Niet elke gedraging die tot (ernstige) schade leidt, betekent ook automatisch een onrechtmatige daad van een ander. De eerste vraag is of je als persoon een te gevaarlijke situatie in het leven hebt geroepen. Het enkel creëren van gevaar is simpelweg niet voldoende. Vervolgens moet worden gekeken of en welke maatregelen genomen hadden moeten worden om het risico te beperken. Achteraf is het in elke situatie gemakkelijk te beoordelen dat men maatregelen had kunnen nemen. Het is daarbij van belang de aard van de gedraging in het achterhoofd te houden en te realiseren dat een ongeluk in een klein hoekje zit.